กลยุทธ์ลงทุน รับมือสงคราม บ้านผลหวย

ปรับ ‘กลยุทธ์ลงทุน’ รับมือสงครามยืดเยื้อ

สงครามยังไม่จบ…อย่าเพิ่งนับศพทหาร วลีนี้ยังใช้ได้กับการห้ำหั่นกันของ 2 ประเทศ รัสเซียและยูเครน ที่ยืดเยื้อมานานเกือบ 2 เดือน และไม่มีทางรู้เลยว่า บทสรุปจะไปทางไหน จบลงด้วยดีหรือไม่

ทุกครั้งที่เกิดสงคราม ไม่ว่าจะเกิดขึ้นในวงจำกัดหรือลามไปทั่วโลก ย่อมส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจและการลงทุน อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ความกังวลของนักลงทุนทั่วโลกในช่วงเวลาสงครามมีมากกว่าช่วงเวลาปกติ และแน่นอนว่า ตลาดหุ้นจะผันผวนมากกว่าเดิม เพราะถูกขับเคลื่อนด้วยอคติและอารมณ์จากความไม่แน่นอนต่างๆ ยิ่งสงครามทวี ความรุนแรงมากขึ้น สร้างความเสียหายที่เป็นมูลค่ามหาศาล กลายเป็นวิกฤตที่รุนแรงมากขึ้นไปอีก

แล้วในฐานะนักลงทุน…คุณจะรับมืออย่างไร ปรับ ‘กลยุทธ์ลงทุน’ ไปทางไหน เมื่อสงครามยืดเยื้อ และหากจะลงทุนช่วงเวลาที่เกิดสงคราม…ช่วงไหนดีที่สุด

ลงทุนช่วงสงคราม กำไรหรือขาดทุน

ผมได้รวบรวมสถิติการลงทุนในช่วงเวลาต่างๆ ที่เกิดสงครามมาเป็นกรณีศึกษา โดยใช้ผลตอบแทนเฉลี่ยต่อปี จากการลงทุนในช่วงเวลาต่างๆ ที่เกิดสงครามในตลาดหุ้นสหรัฐฯ หากคุณอยากรู้ว่า ตลาดหุ้นเป็นอย่างไร คุณควรเข้าลงทุนตอนไหนเมื่อเกิดสงคราม ‘กลยุทธ์ลงทุน’ เหมือนกับช่วงเวลาปกติหรือไม่ กลยุทธ์แบบไหนดีที่สุด หากคุณต้องการสร้างผลตอบแทนให้ได้มากที่สุด ท่ามความความไม่แน่นอนและเหตุการณ์ไม่คาดฝันต่างๆ มาหาคำตอบ ได้เลย

ผมจะพาคุณย้อนเวลากลับไป 100 กว่าปี ตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่ 1 ปี 2457 โดยช่วงเวลา เริ่มต้นและสิ้นสุดสงครามจะอ้างอิงข้อมูลจากสารานุกรม Britannica ซึ่งรวบรวมข้อมูลทางประวัติศาสตร์ที่มีอายุยาวนาน มากกว่า 2 ศตวรรษ

ดัชนีตลาดหุ้นที่ใช้เป็นกรณีศึกษา คือ ดัชนี S&P Composite ที่มีการคำนวณย้อนหลังยาวนานตั้งแต่ปี 2414 กว่าจะมาเป็นดัชนี S&P500 ยอดนิยมในปัจจุบัน

ผมได้จำลองสไตล์การลงทุน 4 รูปแบบ โดยเลือกจังหวะการลงทุนที่แตกต่างออกไป ได้แก่ ลงทุนครั้งเดียวในช่วงสงครามเริ่มต้น กลางสงคราม และสงครามสิ้นสุด กับลงทุนแบบ DCA (Dollar Cost Averaging) แต่ทุกๆ รูปแบบจะถือไว้จนครบ 10 ปีหลังสงครามสิ้นสุด ซึ่งจะเป็นการลงทุนระยะยาว สะท้อนความเคลื่อนไหวของ ตลาดหุ้นสหรัฐฯ ในทุกช่วงเวลา รวมไปถึงผลพวงหลังสงครามสิ้นสุด โดยจะเปรียบเทียบ จากผลตอบแทนเฉลี่ยของแต่ละพอร์ต

อย่างไรก็ตาม ผมไม่ได้ใช้ข้อมูลราคาของกองทุนดัชนี จึงไม่รวมผลตอบแทนจากเงินปันผลและการคิดค่าธรรมเนียม ต่างๆ เนื่องจากกองทุนดัชนีกองแรกของโลก คือ Vanguard 500 Fund เพิ่งถูกตั้งขึ้นปลายเดือนสิงหาคม 2519 จึงไม่ครอบคลุมช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 สงครามโลกครั้งที่ 2 และสงครามเวียดนาม

คุณจะเห็นว่า การลงทุนในเดือนที่สงครามเริ่มต้น และถือต่อไปอีก 10 ปีหลังสงครามจบ จะสร้างผลตอบแทนเฉลี่ยได้สูงที่สุด จาก 4 ใน 6 สงคราม นั่นเป็นเพราะว่าต้นทุนการลงทุน ในช่วงเริ่มต้นสงครามยังไม่สูงมาก เมื่อเทียบกับต้นทุนในช่วงสงครามสิ้นสุด จึงทำผลตอบแทนเฉลี่ยได้สูงกว่า

ขณะเดียวกัน หากลงทุนในช่วงสงครามสิ้นสุด คุณจะเห็นว่า จากสงครามใหญ่ 6 ครั้ง ไม่มีครั้งไหนที่ทำผลตอบแทนเฉลี่ย ได้สูงที่สุดเลย เนื่องจากดัชนีตลาดหุ้นเป็นขาขึ้นไปแล้ว จากการรับรู้ผลกระทบจากสงครามต่างๆ ต้นทุนการลงทุน จึงสูงตามไปด้วย

นอกจากนี้ยังมีข้อค้นพบอื่นๆ ซึ่งเป็นเกร็ดน่ารู้ของ ‘กลยุทธ์ลงทุน’ ในช่วงสงคราม มีเหตุการณ์ที่น่าสนใจ ดังนี้

ลงทุนช่วงกลางสงครามโลกครั้งที่ 2 สร้างผลตอบแทนได้มากที่สุด เพราะเป็นช่วงที่เกิดเหตุการณ์ Pearl Harbor รัฐฮาวายพอดี (ธันวาคม 2484) ดัชนี S&P Composite แตะจุดต่ำสุด แต่หลังจากที่สหรัฐฯ ชนะการศึกเหนือกองทัพเรือญี่ปุ่นได้หลายๆ ครั้งติดๆ กัน ดัชนี S&P Composite พลิกกลับมาเป็นขาขึ้นทันที
ลงทุนแบบ DCA ช่วงสงครามอ่าวเปอร์เซีย ทำผลตอบแทนเฉลี่ยสูงที่สุด เมื่อเทียบกับสงครามใหญ่ 6 ครั้ง เพราะเป็นช่วงที่ดัชนี S&P500 เป็นขาขึ้นมาอย่างยาวนาน ก่อนไปสะดุดในช่วงวิกฤตฟองสบู่ Dot Com (ปี 2538-2544) และเป็นสงครามที่มีระยะเวลาสั้นๆ ไม่ถึง 1 ปีเท่านั้น
ช่วงสงครามอัฟกานิสถาน ลงทุนตอนเริ่มต้นสงครามกับแบบ DCA ทำผลตอบแทนเฉลี่ยได้ใกล้เคียงกัน เพราะดัชนี S&P500 ในช่วงปี 2544-2557 เป็นเคลื่อนไหวมีทั้งขาขึ้นและขาลงแรงๆ เป็นรูป W-shape แม้ว่าจะจบวิกฤตฟองสบู่ Dot Com ไปแล้วก็ตาม ดังนั้นต้นทุนระหว่างช่วงเริ่มต้นสงครามกับแบบ DCA จึงมีแนวโน้มเท่าๆ กัน
ช่วงสงครามอิรัก ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเวลาเดียวกับสงครามอัฟกานิสถาน แต่ทำผลตอบแทนเฉลี่ยได้สูงกว่า เนื่องจากช่วงสงครามอิรักเริ่มต้น ดัชนี S&P500 เป็นขาลงแรงๆ พอดี ประกอบกับสงครามอิรักมีระยะเวลาสั้นกว่า เริ่มช้ากว่า จบเร็วกว่า แม้ช่วงเวลาสิ้นสุดสงครามดัชนีเป็นขาขึ้นเหมือนๆ กันก็ตาม

สิ่งที่ค้นพบคือ จริงๆ แล้วตลาดหุ้นไม่ได้กลัวสงคราม แต่กลัวความไม่แน่นอนระหว่างที่เกิดสงคราม นี่คือสาเหตุที่ทำให้นักลงทุนทั่วโลกมีอารมณ์และอคติต่อการตลาดหุ้นมากกว่าช่วงที่ไม่มีสงคราม